به یاد دریادلان خط شکن و عملیات کربلای 4

رشادت، مقاومت و از خودگذشتگی نیروهای غواص ایرانی در عملیات کربلای چهار که تصرف جزایری همچون ام‌الرصاص را به دنبال داشت، مقدمه‌ای شد تا عملیات کربلای پنج در تاریخ دفاع مقدس خودنمایی کند.
یکی از رویدادهای مهم تاریخ ۸ سال دفاع مقدس عملیات کربلای چهار است، عملیاتی که بعد از چندین ماه توسط فرماندهان ایرانی طراحی و در سال ششم جنگ اجرا شد. اطلاعات عملیات کربلای چهار توسط کشور آمریکا و منافقین در اختیار عراق قرار گرفت و به همین علت به هدف نهایی خود که تهدید شهر بصره بود نرسید اما جزایر تصرف شده در این عملیات باعث شد کربلای پنج به موفقیت برسد.
عملیات آبی_خاکی کربلای چهار، یکی از عملیات‌های گسترده و غیرکلاسیک جمهوری اسلامی ایران است که توسط قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء (ص) سپاه پاسداران در تاریخ ۱۳۶۵/۱۰/۳ با رمز محمد رسول‌الله (ص) انجام شد.

اطلاعات عملیات کربلای ۴ توسط گروه های فوق به عراق منتقل شد. حتی دشمن می دانست که اولین مرحله عملیات، داخل رودخانه است. با شروع عملیات و زمانی که غواص های ما وارد رودخانه شدند، دشمن روی رودخانه منور زد و منطقه مثل روز، روشن شد. رودخانه به قدری در دل تاریک شب، روشن شد که حتی اگر ماهی داخل آب، تکان می خورد، لرزش آن احساس می شد، چه برسد به آن همه غواص که داخل آب بودند. در همین هنگام دشمن تمام رودخانه را به رگبار بست و اکثر غواص ها در آب شهید شدند و غواص هایی که از رودخانه عبور کرده و خود را به جزیره رسانده بودند، به علت اینکه عملیات متوقف شد و نیروهای کمکی نرفت، اسیر شدند و تعدادی هم به شهادت رسیدند.
در واقع زمانی که غواص ها در رودخانه قتل عام شدند، سریع از طرف قرارگاه، عملیات متوقف شد و نیروهایی که باید از غواص ها عبور کرده و به خط اصلی دشمن می زدند، دیگر وارد عمل نشده و به عقب برگشتند. فرماندهان عراقی به قدری از این عملیات، خشمگین شده بودند که یک سری از غواص های زخمی را نزدیک قرارگاه بصره برده و دستان شان را بستند و عده ای از آنان را بعد از شهادت در گور دسته جمعی ریختند یا برخی را زنده به گور کردند. غواصان و رزمندگان زیادی در این عملیات به شهادت رسیدند که ماجرای ۱۷۵ شهید خط شکن و غواص با دستان بسته یکی از موضوعات تکان دهنده آن عملیات بود. اگر یادمان باشد، در سال ۱۳۹۴ اعلام شد پیکر ۱۷۵ شهید غواص دست بسته عملیات کربلای ۴ تفحص شده است. این خبر موجی از احساسات را بین مردم کشورمان ایجاد کرد.

با فرا رسیدن ایام گرامی‌داشت شهدایِ غواصِ کربلای۴، «فروشگاه آنلاین من و کتاب»، مجموعه کتب منتخب با محوریت خاطرات، زندگی نامه و رشادت‌های دریادلان خط شکن، آماده ساخته است تا علاقه‌مندان به تاریخ دفاع مقدس به آسانی بوی خوش اروند، لباس‌های گِلی غواص‌ها و عطر شهادت را مهمان خانه های خود کنند. با ما همراه باشید.

«هفتاد و دومین غواص» | اثر حمید حسام | انتشارات شهید کاظمی

خاطرات جانباز کریم مطهری فرمانده گردان غواصی جعفر طیارِ همدان
روایت کریم مطهری از دوران کودکی‌اش تا پیروزی انقلاب و آغاز جنگ و حضور جانانه و عاشقانه در هم‌جواری نیمۀ گمشده‌اش علی چیت‌سازیان تا رزم‌های آبی از شامگاه ۴ دی‌ماه ۱۳۶۵ در منطقۀ عملیاتی کربلای ۴.
* این اثر متقن‌ترین و کامل‌ترین روایتی است که از عملیات کربلای ۴ به رشتۀ تحریر درآمده و می‌تواند پاسخ خیلی شبهات و همچنین ناگفته‌هایی از این عملیات باشد.
ازجمله آثار نویسنده می‌توان به «خداحافظ سالار»، «غواص‌ها بوی نعنا می‌دهند»، «دهلیز انتظار» و... اشاره کرد.

«غواص دریادل» | اثر مصیب معصومیان | انتشارات شهید کاظمی

نیم‌نگاهی به زندگی شهید محمدعلی معصومیان
محمدعلی در سال ۱۳۶۶ در روستای بیشه‌سر بابل به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در دبستان بهشت‌آیین زادگاهش به پایان رساند و در مدرسۀ راهنمایی روستای آغوزبن ادامه‌تحصیل داد. محمدعلی در این دوران که مصادف با پیروزی انقلاب بود، نتوانست مقطع راهنمایی را به پایان برساند؛ اما بعد‌ها در جبهه تا سوم راهنمایی تحصیل کرد. در همین زمان، مدتی را نیز در حوزۀ علمیه خاتم‌الانبیا‌ی بابل تحصیل کرد. او پس از شرکت در عملیات قدس ۱، قدس ۲ و والفجر ۸ به عنوان غواص، در عملیات صاحب‌الزمان مجروح شد و بالاخره در عملیات کربلای ۴ که بار دیگر سمت غواصی را عهده‌دار بود. بعد از رزم سنگین به شهادت رسید. پیکر او پس از یازده سال در گلزار شهدای بیشه‌سر به خاک سپرده شد.
ازجمله آثار نویسنده می‌توان به «هفت روز دیگر»، «تعزیه دریا»، «خداحافظ دنیا»، «شهید عزیز» و... اشاره کرد.

«غواص ها بوی نعنا می‌دهند» | اثر حمید حسام | انتشارات شهید کاظمی

روایت داستانی ۷۲ غواص لشکر انصارالحسین همدان که در روز چهارم دی ماه ۱۳۶۵ در منطقه عملیاتی کربلای ۴ حماسه آفریدند.
حمید حسام براساس خاطرات بازماندگان و شاهدان عینی عملیات کربلای ۴، حماسه آفرینی غواصان لشکر انصارالحسین همدان را در دی ماه سال ۱۳۵۶، روایت کرده است. این داستان در کتابی با عنوان «غواص‌ها بوی نعنا می‌دهند»، منتشر شده است.

«یادداشت های یک غواص» | اثر مصیب معصومیان | انتشارات شهید کاظمی

نیم‌نگاهی به زندگی و اوج بندگی شهید محمد‌علی معصومیان
محمدعلی در مدتی که در جبهه‌های حق علیه باطل حضور داشت به خاطره‌نگاری پرداخته و تمام اتفاقاتی که برایش رخ می‌داد را می‌نوشت. وی حتی در اوقات خالی خود در جبهه برخی مواقع چهره هم‌رزمان و دوستان خود را می‌کشید. این کتاب شامل یادداشت‌ها، خاطرات و نقاشی‌هایی است که توسط محمدعلی، غواص لشکر ۲۵ کربلا تهیه شده است. این یادداشت‌ها به صورت ۸۵۰ صفحه دست‌نوشته بود که در قالب یک کتاب ۲۲۰ صفحه‌ای توسط نویسنده به رشتۀ تحریر درآمده است. ازجمله آثار نویسنده می‌توان به «عهد کمیل»، «از ام‌الرصاص تا خان‌طومان»، «هفت روز دیگر» و... اشاره کرد.

«غواص قهرمان» | اثر مصیب معصومیان | انتشارات شهید کاظمی

روایت زندگی هنرمند شهید محمدعلی معصومیان
این اثر در 24 صفحه با تصویرگری خانم مهسا محمدرضایی منتشر شده است. هدف از انتشار این کتاب، آشنایی ابعاد مختلفی از شناساندن الگوی درست زندگی، داشتن عزت نفس، شجاعت و غیرتِ زندگی شهید معصومیان برای کودکان و نوجوانان این مرز و بوم است.

«شب حنظله ها» | اثر رضا کشمیری | انتشارات شهید کاظمی

خاطرات داستانی روحانی شهید، محمدمهدی آفرند، فرمانده دستۀ ویژۀ غواص؛ گردان ۴۱۲ لشکر ۴۱ ثارالله
محمدمهدی سال ۱۳۴۴ در شهر رفسنجان متولد شد. از سن پانزده‌سالگی راهی جبهه شد. در عملیات‌های بيت‌المقدس، والفجر مقدماتی، خيبر، والفجر ۸،‌ كربلای ۱، و كربلای ۴ و ۵ شركت كرد. وی در كنار مبارزه هيچ‌گاه از درس غافل نشد و پس از دیپلم از آن جهت كه فردی بااستعداد و باهوش بود، قدم به حوزه نهاد و در جواربارگاه حضرت معصومه(سلام الله علیها) و در مدرسۀ كرمانی‌های قم به تحصيل علوم دينی مشغول شد و با جديت و علاقه از كوثر كلام خدا جرعه‌های فيض را نوشيد و تا اتمام لمعتين پيش رفت و با هم‌درسان حوزوی خود همچون شهيدان كشميری، عبدالهی، فقيه، موسوی، و حيدری به تمرین درس جان‌فشانی می‌پرداختند.

«خورشید که غرق نمی‌شود» | اثر فائضه غفار حدادی | انتشارات شهید کاظمی

روایتی داستانی از زندگی شهید هجده‌ساله‌ای که اسطوره‌وار آسمانی شد.
این کتاب داستان زندگی یکی از آدم‌های عجیب روزگار ماست. کسی که بلد بوده است قاعده معمول زمان را به‌هم بریزد و در هجده‌سالگی بیش‌تر از عرفای بزرگ خانقاه‌ها و مجتهدین کهن‌سال حوزه‌های علمیه از زندگی درک و شهود داشته باشد. آن‌قدر که وصیت نامه و یادداشت‌های روزانه‌اش هر مدعی فهم و کمالات و ایمانی را به فکر بیندازد که مگر این آدم چند سالش بوده است؟ بدون تامل روی رفتارها و نوشته‌های این شهید هچده‌ساله تبریزی با آن پایان باشکوه زندگی‌اش که اگر در غرب اتفاق افتاده بود تا حالا برایش فیلم‌ها ساخته و رمان‌ها نوشته بودند جلوه واقعی‌اش را نشان نخواهد داد. این کتاب زندگی و خاطرات شهید محمد شمس، نوجوان هجده ساله‌ای است که در گردان خط‌شکن غواص، جان خود را فدا می‌کند تا عملیات لو نرود و جان بقیۀ رزمندگان در امان بماند.

«جمجمه ات را قرض بده برادر» | اثر مرتضی کربلایی لو | انتشارات عصر داستان

این کتاب برای اولین بار در سال ۱۳۹۱ منتشر شد و در سال ۹۵ تجدید چاپ شد. نام کتاب برگرفته از خطبه یازدهم نهج‌البلاغه است که حضرت علی (ع) در آن به فرزند خود محمد حنفیه می‌فرمایند: جمجمه‌ات را به خدای خویش عاریه بده. فضای این داستان در عملیات کربلای هشت و در ساحل اورند می‌گذرد.
دانای کل در این کتاب به معرفی چند شخصیت از غواصان و نیروهای شناسایی مرزهای دشمن می‌پردازد و روحیات آنها را به نمایش می‌‌گذارد. کاظم، هلال، مصطفی، حسین، نورالله، هادی و سلیم غواصانی هستند که برای جنگیدن در تلاشند که از اروند عبور کنند. آنها یک سال است که در اروند فین می‌زنند و از نبودن عملیات خسته شده‌اند. هر کدام از این رزمندگان، جنگ را از چشم خود می‌بینند.
در این رمان، کربلایی‌لو به درونیات رزمندگانی می‌پردازد که با خود و فضایی که احاطه‌شان کرده و با فلسفه جنگیدن درگیرند. نویسنده در این رمان روح عریان جنگ را نشان می‌دهد، با تمام خوبی و مشکلات و بدی‌هایش. کتاب او جنگ از نمای نزدیک است و با خواندنش ماهیت آن را لمس می‌کنید.

«صد و هفتاد و ششمین غواص» | اثر محمدرضا یزدیان | انتشارات ستاره ها

* محمدرضا یزدیان تنها ناظر و بازمانده‌ی زنده‌به‌گور شدن غوّاصان و اسیران عملیات کربلای چهار است که پیش‌تر خاطراتش را گفته بود و جمعی باور نکرده بودند.
این کتاب، برگرفته از خاطرات دوران دفاع مقدس، دوران آتش و خون، نبردهای نابرابر، ایستادگی و سال‌های سخت اسارت است. حکایت جوانان و ایثارگرانی که در راه دفاع از این مملکت و دفاع از دین و آیین‌شان، از خود گذشتگی کردند.
این کتاب بیانگر زنده‌ به‌ گور شدن ۱۷۵ غوّاص شهید و اسیران عملیات کربلای چهار است که پیکرشان ۲۹ سال بعد از این عملیات کشف شد و خرداد سال ۱۳۹۴ در مراسم باشکوهی تشییع شدند.

«ملازم اول غواص» | اثر محسن صیفی کار | انتشارات سوره مهر

این اثر خاطرات محسن جام بزرگ است. او از بی‌شمار مردان جبهه و جنگ است که بی‌توقع رفتند و بی‌توقع مانده‌اند، جامه زمینی از تن به در کردند تا پی جامه‌ای بروند در خورشان شریف انسان.
راوی این کتاب از کودکی تا جنگ، بی‌جامه تن به آب زده و با آبتنی، شنا در استخر، نجات غریقی، شناگری در سد و آموزش آن مانوس شود تا در نهایت بشود غواص جبهه‌های نبرد.
او فارغ از حساب و کتاب اداری، از دیار پدری دل می‌کند تا بشود کسی که ژنرال ماهر عبدالرشید بیاید به ملاقاتش! بشود «اکبر کذاب» در ذهن و زبان بعثی‌ها! بشود «مرد قورباغه‌ای ایران» در خاطر ایرانیان! بشود محسن آقای جام‌بزرگ ما.
آقامحسن از سال ۱۳۶۲ و با عملیات والفجر۲ وارد جنگ می‌شود و به واحد اطلاعات عملیات می‌رود سپس در سال ۱۳۶۴ و در عملیات کربلای چهار اسیر می‌شود.

«روزهای خاردار» | اثر فاطمه شکوری | انتشارات غواص

این کتاب بیان خاطرات خاطرات آزاده سرافراز «دکتر محمدجواد میانداری» است که با قلم فاطمه شکوری به رشته تحریر درآمده است.
«روزهای خاردار»، روایتی شنیدنی از قهرمانان کربلای ۴ است همان غواصانی که با دل دریایی شان،خود را به موج های پرخروش اروند سپرده بودند.روایت سال های مظلومیت و اسارت که در زندان های بعث عراق سپری می شد.روزهایی که پر از حادثه های تلخ نگفتن بود.
کتاب حاضر مشتمل بر هفت بخش است که با روایتی داستانی و زبانی صمیمی نگاشته شده‌ است. «پایان کودکی»، «امدادگر»، «مجنون تا چهارزبر»، «آخرین پنجشنبه رفتن»، «اروند در خون»، «روزهای خاردار»، «از پرنده تا پریدن» عنوان داستان‌های روایت شده در کتاب هستند.
این کتاب، در ۲۱۶ صفحه از سوی انتشارات غواص روانه بازار شده است. 

علاقه‌مندان جهت تهیه این کتب و کتب منتخب دیگر با محوریت دریادلان و عملیات کربلای ۴ می‌توانند به «فروشگاه اینترنتی من و کتاب» مراجعه نمایند.